xx

ANGLISHT

 

VIROLOGJI – KAPITULLI 26  

PARVOVIRUSËT DHE  SËMUNDJA E PESTË

Dr. Richard Hunt
Professor Emeritus
University of South Carolina School of Medicine

Dr. Margaret Hunt
Professor Emerita
University of South Carolina School of Medicine

Përktheu:
Prof. Kristaq BËRXHOLI
Fakulteti i Mjekësisë Veterinare
Departamenti i Shëndetit Publik Veterinar
Tiranë – ALBANIA - SHQIPËRI

En Español

Figura 1B
Parvovirusët janë virusët më të vegjël që njifen dhe përmbajnë ADN. Kapsida ka simetri ikozahedrale dhe kanë afërsisht diametër 25 nm . © Dr Linda Stannard, Universiteti i Cape Town, Afrika e Jugut. Përdoret me leje

 

Figura 2.
Ana e majtë e kësaj faqeje të trupit shfaq shënjat e eritemës infektive ose sëmundjen e pestë. CDC
 

Figura 3.
Dora e një të riu nxënës tregon shënja të erytremës infektive, ose sëmundjen e pestë. CDC


 

Sëmundja e pestë është një skuqje e zakonshme e lëkurës tek fëmijtë dhe shkaktohet nga parvovirusi human  B-19 (figura 1). Ajo gjithashtu quhet erythrema infectiosum ose sëmundja shuplakës në fytyrë për shkak të skuqjes  në  faqe. Ajo quhet dhe sëmundja e pestë për shkak se është  e pesta në serinë e skuqjeve, që vendosen në vazhdimësi se si ato janë zbuluar dhe që të gjitha duken njësoj.  Të tjerat janë  Rubeola, Skarlatina, Fruthi Gjerman (fruthi 3 ditor, rubella) dhe sëmundja e Dukës. Rreth gjysma e popullacionit në US është e infektuar  me parvovirusin B-19 dhe infeksioni shkakton imunitet për gjithë jetën. 

Sëmundja e pestë që është e zakonshme  tek fëmijtë, zakonisht është e lehtë dhe eliminohet  shpejt e pa ndërhyrje. Ajo nuk kërkon  trajtim, porse ajo mund të shkaktojë probleme serioze në disa persona  të popullacionit.   Fëmija me sëmundjen e pestë shfaq shënja nga disa ditë deri në dy javë pas infeksionit, porse zakonisht ato eliminohen pas rreth 1 jave. Njolla ngjan me skuqjen ne fytyrë nga një shpullë (figura 2), skuqje intensive  në qafë me një rreth anemik përgjatë gojës (circumoral pallor). Ajo mund të përhapet në pjesët mbetëse të trupit  si një  e skuqur nga goditja (figura 3). Disa herë ka kruarje. Përpara shfaqjes së njollave, fëmija mund të ketë shënja të ngjashme me të ftoftin dhe ndoshta dhe ethe të ulët. Shumica e njerëzve  janë të infektuar në fillim të jetës dhe bëhen imunë, porse adultët mund të infektohen. Ashtu si dhe  fëmijët, adultët ndonjëherë nuk shfaqin shënja , porse ata mund të kenë njollat tipike. Kjo mund të shoqërohet me ënjtje të kyçeve  në të dy anët e trupit të cilat zakonisht qetësohen pas disa javësh, megjithëse të ënjturit ngelet gjatë.

Sëmundja mund të përhapet nga  njeri person tek tjetri përpara se sa të shfaqet njolla. Meqënëse pacienti, shpesh ka shënja të  ngjashme me te ftoftin përpara shpërthimit  të njollave dhe virusi është gjetur në sekrecionet e traktit respirator, përhapja ka mundësi të ndodhë nga aerozolet (tështitje) ose  nëpërmjet kontakteve të tjera (nëpërmjet duarve etj) me sekrecione. Nga moment i njollave viremia zhduket dhe pacienti nuk është infektues. Kjo është  në kundërshtim me sëmundjet e tjera të ngjashme në të cilat pacienti me njolla është ngjitës i infeksionit (si p.sh. fruthi). Zakonisht rreth gjysma e kontaktit familjar të një personi të infektuar mer sëmundjen.

PËRGJIGJIA IMUNE

Dy javë pas infeksionit rreth 90% e pacientëve  shfaqin antitrupa kundrejt IgM. Piku i nivelit arrin pas afërsisht një muaji  dhe mund të persistojë  për disa muaj të tjerë. Shfaqja e IgG ndodh afërsisht pas tre ose katër javëve  dhe ato persistojnë  pa kufi duke krijuar një imuntet për tërë jetën. 

DIAGNOZA

Diagnoza bazohet në njollat por edhe në testin serollogjik. Prezenca e IgM antivirale  është tregues i infeksionit të kohës së fundit.

ANEMIA

Tek pacientët me anemi kronike, të tilla si anemia e qelizave në formë drapëri, në të cilën eritrocitet jetojnë shumë pak, sëmundja e pestë mund të jetë shumë serioze dhe mund të rezultojë në një krizë aplastike. Kjo ndodh për shkak se virusi replikohet në paraardhësit e eritrociteve  dhe përkohësisht interferon me prodhimin e eritrociteve. Këta pacientë zakonisht nuk kanë njolla karakteristike dhe në fakt mund të  shfaqin zbehtësi dhe malaise. Mbasi infeksioni ka kaluar, kalojnë dhe shënjat.

INFEKSIONI GJATË BARËS

Virusi, zakonisht, nuk ka efekt tek gratë shtatzëna edhe sikur nëna nuk të mos jetë një prej 50% të popullatës me imunitet të përjetshëm si rezultat i infeksionit të mëparshëm. Në rreth një të tretën e infeksioneve maternalë virusi e kalon placentën: megjithatë, në rreth 5% të infeksioneve maternalë që ndodhin në gjysmën e parë të shtatzanisë, nëna mund të shfaqë një anemi serioze dhe mund të rezultojë në nxjerrje të fetusit.

Në fetus, virusi replikohet në qelizat eritroide duke shkaktuar anemi fatale dhe një hydrops fetal jo immune (NIHF) në rreth tre të katërtat e rasteve dhe një NIHF idiopatike në pjesën tjetër. Hydropset zakonisht ndodhin rreth 4 javë pas infeksionit maternal.

TRAJTIMI

Nuk ka vaksinë dhe trajtim për sëmundjen e pestë megjithëse shënjat e ethes mund të të adresojnë atje. Tek adultët, aspirina mund të ndihmojë në dhëmbjen e kyçeve. Në rastet e anemisë së rëndë, hospitalizimi dhe transfuzioni i gjakut mund të jenë të nevojshme. Në rast se ka një sistem imun të ndrydhur, kërkohet dhënia pasive e imunglobulinave. Në aneminë fetale, mund të jetë i nevojshëm transfuzioni intrauterin i gjakut.
 

 

Kthehu në seksionin e virologji të Microbiology and Immunology On-line

faqja së fundi e ndërruar në  Monday, February 16, 2015
faqja mbahet nga  Richard Hunt