ANGLISHT

BAKTERIOLOGJIA – KAPITULLI 13 

PNEUMOKOKU DHE StaFILOKOKET 

Dr Alvin Fox
Department of Pathology, Microbiology and Immunology
University of South Carolina
Columbia

Përktheu:
Arbëresha Jaka-Loxha
Asistente e Mikrobiologjisë në Fakultetin e Mjekësisë,
Universiteti i Prishtinës 
 

Fjalët kyçe
S. pneumoniae
Diplokok
Pneumococcus
Autolizina
Testi i tretjes në bilë
Ndjeshmëria ndaj optohinës
Kapsula
Reaksioni Quellung
Staphylococcus aureus
Staphylococcus epidermidis
koagulazë pozitiv ose koagulazë negativ
Alfa, beta, gama dhe delta citotoksinat
Leukocidina
Lipaza
Eksfoliatina
Enterotoksinat
Sindromi i shokut toksik
Toksina e shokut toksik
Proteina A
 

Figura 1A  Streptococcus pneumoniae në lëngun trunoshpinor. Ngjyrosja FA. CDC/Dr. M.S. Mitchell 

STREPTOCOCCUS PNEUMONIAE 

S. pneumoniae (figura 1) është shkaktari kryesor i pneumonisë tek të gjitha moshat (posaçërisht të rinjtë dhe të moshuarit) që zakonisht përcjell “dëmtimin” paraprak në traktin e sipërm respirator (p.sh. pas infeksionit virusal). Ky mikroorganizëm, gjithashtu shkakton edhe infeksionet e veshit të mesëm (otitis media). Zakonisht përhapet në sistemin e qarkullimit të gjakut duke shkaktuar bakteremi dhe meningjit. S.pneumoniae është hemolitik dhe nuk ka antigjen grupor.

Diagnostikohet me ngjyrosjen sipas Gramit apo me zbulimin e antigjenit kapsular në këlbazë. Mikroorganizmi rritet mirë në terrenin e agar-gjakut.

Autolizina

Pneumokoket identifikohen nga tretshmëria në bilë. Autolizina (një enzimë që zbërthen peptidoglikanin) lirohet nga bila prej membranës qelizore dhe lidhet me acidin kolin – teikoik të lidhur për peptidoglikanin. Autolizina pastaj e tret murin qelizor që shkakton lizën e qelizës. Nëse qelizat rriten ne etanolaminë në vend të kolinës, etanolamina inkorporohet në acidin teikoik. Autolizina pastaj nuk  mund të shkaktojë lizën e qelizës. Për të kuptuar se si vepron autolizina ekziston sugjestioni se antibiotikët (përfshirë penicilinën) veprojnë së bashku me autolizinën në shkatërrimin e pneumokokeve in vivo.

Pneumokoku mund të identifikohet edhe me testin e ndjeshmërisë ndaj optohinës (etil hidrokupreinë).(fig.2)

Kapsula

Kjo është prominente në shtamet virulente (fig 1c) dhe antigjenet e saj karbohidrate ndryshojnë në strukturë midis shtameve. Kapsula është antifagocitare dhe imunizmimi është kundër kapsulës. Vaksinat kapsulare janë në dispozicion për persona të ndieshëm; imuniteti është serotip-specifik. Me përdorimin e antiserumit tip-specifik, kapsula në bakteren e izoluar mund të “fiksohet” dhe bëhet e dukshme mikroskopikisht (reaksioni Quellung) i cili është i nevojshëm për identifikimin mikrobiologjik.

Mikroorganizmi, gjithashtu prodhon pneumolizinën që degradon qelizat e kuqe të gjakut në kushtet anaerobe ( observohet si hemolizë).

Aktivizmi i komplementit nga acidi teikoik mund të shpjegojë tërheqjen e qelizave inflamatore në vatrën fokale të infeksionit.

Shumica e shtameve janë të ndjeshme në penicilinë. Sidoqoftë, rezistenca ndaj saj është e shpeshtë.

A B    Figura 2.  Është vështirë të diferencohet streptokoku alfa hemolitik që përbën florë normale në gojë nga pneumokoku patogjen.Të dytë janë alfa–hemolitikë në agar gjak dhe duhet të dallohen përmes testit të optohinës. S. pneumoniae (A) është sensitiv, përderisa S. mitis (B) është rezistent.  © Pat Johnson, Palm Beach Community College, Lake Ëorth Florida

  Figura 3  Staphylococcus aureus - MRSA është kok rezistent që shkakton helmim me ushqim, sindromin e shokut toksik dhe infeksione të lëkurës dhe të plagëve (sindromi i lëkurës së përvluar, skarlatina, erizipela, impetigo, etj.) 
 © Dennis Kunkel Microscopy, Inc.  Me leje

  Figura 4  Staphylococcus aureus (Gram-pozitive)  © Copyright Dr Linda M Stannard, 1996.  Me leje

  Figura 5  Staphyllococcus aureus – Testi citospin I leukociteve me akridinë portokalli  © Bristol Biomedical Image Archive. Me leje

Figura 6 Infeksioni stafilokoksik: Impetigo © Bristol Biomedical Image Archive. Me leje

  Figura 7 Një kuti me tampona Rely që u shoqerua me epideminë e sindromit të shokut toksik. CDC

  Figura 8
S. epidermidis,shkaktari me i shpeshte i infeksioneve të sistemit të qarkullimit të gjakut  te pacientët me kateterë venoz © Nancy Khardori and Mahmoud Yassien, Southern Illinois University School of Medicine, Springfield, Illinois and The MicrobeLibrary

STAPHYLOCOCCI 

Stafilokoket janë koke Gram pozitive, fakultative anaerobe që paraqiten ne formë të vileve të rrushit. Ato janë katalazë pozitiv, duke përbërë komponentën kryesore të florës normale të lëkurës dhe hundës.

Staphylococcus aureus (figura 3 and 4)

(i) Një nga shkaktarët më të shpeshtë të infeksioneve oportune spitalore dhe të komunitetit, përfshirë pneumoninë, osteomielitin,artritin septik, baktereminë, endokarditin, absceset dhe infeksionet tjera të lëkurës (fig 6.)

 (ii) Helmimi me ushqim. Ushqimi kontaminohet me mikroorganizma nga kontakti human, ku rritet dhe prodhon enterotoksinë. Mikroorganizmi nuk “ndikon” në ingjestionin e ushqimit. Mu për këtë, shfaqja dhe përmirësimi shfaqen brenda disa orëve. Vjella, nauzea, diarrea dhe dhimbja abdominale shfaqen shpesh.

 (iii) Njerëzit e shëndoshë: infeksione lëkurore (i thati).

(iv) Sindromi i shokut toksik - sidomos pas përdorimit të tamponave (fig 7) përfshin: ethe, skuqje, deskuamim, vjellje, diarre; toksina e shokut toksik është e përfshirë. Mikroorganizmi nuk përhapet nga vatra lokale.  Sidoqoftë, toksina diseminohet dhe është përgjegjëse për shenjat klinike.

(v) Toksina eksfoliative shkakton sindromin e lëkurës së përvëluar tek foshnjet.

Identifikimi

Beta – hemolizë ne agar –gjak
Fermenton manitin (fig 9)
Pigmenti i artë (aureus ) – shpesh
Koagulazë pozitiv

Në laboratoret referente përdoret fagotipizimi.

Sikurse u cek edhe më lartë, S.aureus shkakton sëmundje të ndryshme të shoqëruara me prodhimin e ekzotoksinave. Si shtesë e kësaj mund të prodhohen ekzotoksinat “e sëmundjeve –specifike”, ekzotoksinat tjera qelizore litike) alfa, beta, sfingomielinaza C, gama dhe delta toksinet dhe leukocidinat mund të prodhohen. Gjithashtu edhe disa enzime të shkatërrimit të indeve mund të përfshihen në përhapje (shemb. lipaza dhe hialorudinaza).

Proteina e lirë A lidhet për imunoglobulinat dhe komplementin, bllokon Fc dhe receptorët e komplementit dhe kjo rezulton në veprim antifagocitar.

.

 Staphylococcus epidermidis

Staphylococcus epidermidis (figura 8) është shkaktar më i rrallë i infeksioneve oportune sesa S.aureus, por ende sinjifikant. Është mediator i infeksioneve nozokomiale (shembull. kateterëve,shanteve, kirurgjisë (shemb.valvulat e zemrës). Është komponentë kryesore e florës së lëkurës dhe mu për këtë është kontaminant i shpeshtë i kulturave.  

 Identifikimi

Nuk ka hemolizë në agar-gjak
Nuk fermenton manitin (fig 9)
Nuk ka pigment
Koagulazë-negativ.

Figura 9  Dy lloje të ndryshme te  Staphylococcus qe rriten ne  mannitol salt agar (MSA).  MSA është selektiv, sepse përmban 7.5% kripë –koncentrim të lartë të kripës që mundëson rritjen e disa mikroorganzimave, ndërsa inhibon rritjen e mikroorganizmave tjerë. MSA është medium diferencial, sepse përmban  sheqerin manitol dhe indikatorin e ph fenolin e kuq. Organizmat që fermentojnë manitolin prodhojnë substanca acidike,duke ndryshuar ngjyrën. Fenol e kuqja është ngjyrë e mbyllët e e kuqe me ph mbi 8,5; verdhë në të kuqe 6.9-8,5 dhe verdhë e qelët me ph 6,9 ose më ulët. Edhepse edhe Staphylococcus epidermidis dhe Staphylococcus aureus mund të tolerojnë përbërje të lartë të kripës në MSA, vetëm S.aureus e ferenton manitolin, duke shkaktuar ndryshimin e ngjyres në terren prej të kuqes në të verdhë. © Margaret (Peg) Johnson, Mesa Community College, Mesa, Arizona and The MicrobeLibrary

FILM
Testi i katalazës  

Staphylococcus saprophyticus

Ky mikroorganizëm është shkaktari kryesor i infeksioneve të traktit urinar. Gjithashtu është koagulazë-negativ dhe nuk identifikohet klinikisht prej S.epidermidis.

Terapia me antibiotikë

Kthehu në Seksionin e Bakteriologjisë të Mikrobiologjia dhe Imunologjia On-line

Faqja e përditësuar më  Sunday, February 15, 2015
Faqja mbahet nga  Richard Hunt